Hedera, benzersiz Hashgraph konsensüsü tarafından desteklenen üçüncü nesil bir Proof of Stake (PoS) genel ağıdır. Solidity tabanlı, Ethereum Virtual Machine uyumlu akıllı sözleşmeleri ve yerel token’laştırmayı destekleyen açık kaynaklı, halka açık dağıtılmış bir defterdir. Kullanıcılar, işlem yapmak ve uygulamaları dağıtmak için Hedera’nın karbon-negatif ağını kullanabilir.
Hedera, 39 farklı kuruluştan oluşan Hedera Küresel Yönetim Konseyi tarafından sahiplenilmekte ve yönetilmektedir. Bu şirketler arasında Chainlink Labs, DBS, Google, IBM, LG, Standard Bank, Ubisoft, University College London ve daha fazlası bulunmaktadır. Hedera’nın yönetişim çerçevesi, tek bir kuruluşun ağ veya Hedera fiyatı üzerinde aşırı etkiye veya kontrole sahip olmamasını sağlar.
HBAR, Hedera’nın yerel kripto para birimidir. Hedera üzerinde çalışan merkeziyetsiz uygulamalar ağ kaynakları için HBAR ile ödeme yapar. PoS mutabakat mekanizması sayesinde HBAR, ağı güçlendirmek için stake edilebilir. Staking, ağın güvenliğine ve bütünlüğüne katkıda bulunur ve staker’lar işlem ücretlerinin küçük bir yüzdesi ile ödüllendirilir.
Hashgraph fikir birliği nedir?
Hashgraph mutabakat algoritması, ağ kullanıcılarının işlemlerin gerçekleşme sırası üzerinde anlaşmalarını sağlar. Bir blok zincirindeki blokların tek ve uzun bir zincir oluşturması amaçlanır. Aynı anda iki blok oluşturulursa, ağ düğümleri blok zincirinin ayrı zincirlere ayrılmasını önlemek için sonunda birini atacaktır. Hashgraph mutabakatı ile her blok deftere dahil edilir ve bu da onları daha verimli hale getirir.
Ayrıca, yeni bloklar çok hızlı geldiğinde blok zincirleri başarısız olur ve büyümeyi yavaşlatmak için Proof of Work (PoW) gibi mutabakat mekanizmaları gerektirir. Hashgraph ile yeni işlemler ve bloklar gerektiği gibi oluşturulabilir. Hashgraph ayrıca Byzantine mutabakatı gibi daha güçlü matematiksel garantileri destekleyerek bu mutabakatı daha hızlı ve daha adil hale getirir.
Hedera Hashgraph, PoW alternatiflerine göre daha uygun maliyetli ve verimlidir çünkü daha sonra atılacak blokların madenciliği için zaman veya enerji harcanmaz. Aynı zamanda, Hashgraph yalnızca bant genişliği ile sınırlı olduğundan, son derece hızlıdır. Hedera, ortalama 0,0001 dolarlık bir ücretle saniyede 10.000’den fazla işlemi potansiyel olarak tamamlayabilir. Dahası, işlemler Ethereum’daki 10 ila 20 saniye ve Bitcoin’deki 10 ila 60 dakika ile karşılaştırıldığında beş saniyeden daha kısa sürede onaylanır. İşlem başına kullanılan enerji de 0,00017kWh ile minimum düzeydedir.
HBAR fiyatı ve token ekonomisi
Hedera ağının başlatılmasının ardından, sabit bir toplam 50 milyar HBAR token arzı basıldı. Hedera Konseyi, Hedera Önceden Basılmış Hazinesinde tutulan bu coin’lerin tahsisini ve dağıtımını yönetti.
2022 itibariyle hazinede yaklaşık 16 milyar HBAR token’ı kalmıştır ve geri kalanı aşağıdaki şekilde dağıtılmıştır:
- Swirlds: Swirlds Hedera’yı kurdu ve Hashgraph teknolojisini ağa lisansladı. Swirlds ve yatırımcıları 3,9 milyar HBAR token aldı.
- Kurucular ve ilk yöneticiler: Hedera kurucu ortaklarına ve ilk üst düzey yöneticilerine yaklaşık 6,9 milyar HBAR token dağıtıldı.
- Çalışanlar ve hizmet sağlayıcılar: 7 milyar HBAR token’ı çalışanları, danışmanları ve hizmet sağlayıcıları çekmek, elde tutmak ve teşvik etmek için ayrılmıştır. Bu grup 2022 itibariyle 2,2 milyar HBAR token’ı almıştır.
- Satın alma anlaşmaları: 8,6 milyar HBAR token’ı, SAFT’ler gibi satın alma anlaşmalarına tahsis edildi.
- Ekosistem gelişimi: HBAR token’ları Hedera’nın büyümesini finanse etmek için aktif olarak kullanılmaktadır. Hedera Konseyi, ekosistem gelişimi için 11,9 milyar HBAR ayırmıştır.
Kurucular hakkında
Dr. Leemon Baird ve Mance Harmon 2018 yılında Hedera’yı kurdu. Baird ve Harmon 2015 yılında, sunucular olmadan bulutu kullanmak için tamamen dağıtılmış uygulamalar oluşturmaya yönelik bir yazılım platformu olan Swirlds’i geliştirdi. Dr. Baird, Swirlds’in kurulduktan kısa bir süre sonra Hedera’ya lisansladığı Hashgraph konsensüs algoritmasını geliştirdi. Hedera’yı kurduktan sonra Baird ve Harmon sırasıyla CEO ve Baş Bilim İnsanı olarak görev yaptı. Ancak Nisan 2022’de ikili, yeni kurulan Swirlds Labs’in eş CEO’su olmak için bu pozisyonlardan ayrıldı. İkili halen Swirlds’ün Hedera Yönetim Konseyindeki temsilcileridir.
Hedera’da öne çıkanlar
Blockchain Hizmetleri için Constellation ShortList™
Ağustos 2022’de Hedera ağı, Blockchain Hizmetleri için Constellation ShortList’e eklenerek protokolün endüstri uzmanları arasındaki popülerliğini ortaya koydu.
Arkhia ile Ortaklık
Eylül 2022’de Hedera, geliştiriciler üzerindeki baskıyı ve bilişsel yükü azaltarak ve Hedera’nın genel büyümesine ve benimsenmesine katkıda bulunarak Hedera’ya kurumsal düzeyde bir düğüm hizmeti sağlamak için bir Hizmet Olarak Altyapı (IaaS) sağlayıcısı olan Arkhia ile bir ortaklık kurduğunu da duyurdu.
